Hoe moeten we omgaan met het verleden? Een aartsmoeilijke klus zo blijkt.De feiten dateren al van eind negentiende eeuw, de actie van meer dan een maand geleden, maar de vraag blijft actueel.
Het was even schrikken toen het imposante standbeeld van Leopold II op het Troonplein te Brussel er niet zo fraai bij stond als anders.
Rood geverfd oogde het als met bloed besmeurd. De Belgische anarchistische schrijver Théophile de Giraud (40) bekladde het standbeeld op 9 september. Met deze actie wou hij protesteren tegen de koloniale politiek en de misdrijven van de Belgische koning Leopold II in Congo. Een symbool van 'onrecht, staatsterrorisme, geweld, slavernij, racisme en verminking', noemt hij het beeld.
Inderdaad, over het aantal doden dat Leopold op zijn kerfstok heeft staan, bestaat nog geen eensgezindheid, maar de schattingen variëren van drie tot twintig miljoen. Tijdens zijn 23 jaar durende schrikbewind werd er naar believen ontvoerd, gemarteld, verkracht, onthoofd, werden er slaven gerekruteerd en volkerenmoorden gepleegd.
Het spreekt voor zich dat deze man geen standbeeld verdient.
Maar het staat er. Moeten we het dan verwijderen zoals de Giraud wil?
Als het Afrika Museum van Tervuren er al niet mee kan omgaan, wat moeten Brussel, Oostende, Ekeren en Hasselt dan doen?
De geschiedenis met de grond gelijk maken, knaagt aan het historisch bewustzijn van de generaties na ons. Dat hebben onder meer Mao en de Taliban al bewezen. Het kan echter ook een impulsieve afrekening zijn met een traumatisch verleden. Dat mochten de Russen en de Irakezen (of de Amerikanen) dan weer tonen.
Links een Boeddha van Bamyan in Afghanistan, in 2002 vernietigd door de Taliban
Rechts een standbeeld van Saddam Hoessein in Baghdad (Irak), in 2003 neergehaald door Amerikanen en Irakezen
De kwestie van Leopold II situeert zich, naar mijn bescheiden mening, in het midden van deze twee uitersten. Eerder op de lijn van de val van de Berlijnse Muur en dan enkel de nasleep ervan. Het stadsbestuur van Berlijn vindt het namelijk jammer dat er in de loop van bijna 20 jaar zo weinig resten van de Muur zijn overgebleven. Niet enkel vanuit toeristisch oogpunt, maar ook om tastbare herinneringen te hebben aan de donkere bladzijden van de geschiedenis.
Misschien is het daarom een beter idee om het standbeeld op het Troonplein van zijn troon te halen, rood te laten of te voorzien van een infobord. Wie weet, onthouden de volgende generaties Belgen dan nog wel wat Leopold II misdaan heeft.
3 opmerkingen:
Ik begrijp wat je bedoelt, maar ik denk dat je de Berlijnse Muur niet kunt vergelijken met het standbeeld van Leopold II. De Muur was niet enkel een symbool, hij was ook effectief de grens tussen 'het vrije Westen' en het Oostblok. Een standbeeld van Leopold II leert ons daarentegen niets over zijn wandaden in Kongo-Vrijstaat. Het heeft geen rol gespeeld in de geschiedenis, snap je? Om nog maar te zwijgen van het feit dat Leopold de donkere bladzijden uit die periode letterlijk en figuurlijk heeft gewist.
Inderdaad, volgens mij gaat de gelijkenis dan ook enkel gedeeltelijk op. Ik denk dat de twintig jaar na de val wel degelijk gelijkenissen vertonen met de meer dan honderd jaar na Leopold, met name het langzame uitwissen van het verleden. Concreet doel ik hiermee het feit dat Berlijn spijt heeft dat de resten van de Muur zelfs nog de laatste jaren werden verwijderd en uitaard geen spijt heeft van de val zelf in 1989.
kleine nuancering bij uw foto-onderschrift bij het beeld van Saddam Hoessein dat zogezegd door Amerikanen en enthousiaste Irakezen naar beneden werd gehaald; http://newstandardnews.net/content/?action=show_item&itemid=641
Een reactie posten